SANDESH- Career- 8-10-12
Study Option - Prashant Patel
પેટ્રોલિયમનાં ઉત્પાદન તથા વિતરણમાં જો કોઈ પ્રકારની બાધા આવે તો તે સામાન્ય જનજીવન તથા ઉદ્યોગ-ધંધાને પણ બહુ પ્રભાવિત કરે છે. કોઈ પણ દેશની અર્થવ્યવસ્થાને પ્રભાવિત કરવામાં પેટ્રોલિયમ અને તેને સંબંધિત ઉત્પાદનો મુખ્ય ભાગ ભજવે છે. પેટ્રોલિયમ પેદાશોની વધતી માંગને જોતાં પેટ્રોલિયમ તથા ગેસ ભંડારોની શોધને પ્રાથમિકતા આપવામાં આવી રહી છે. જોકે આ કામ એટલું સરળ નથી. તેના માટે કાર્યકુશળ વ્યક્તિઓની જરૂર પડે છે. તેને જોતાં પેટ્રોલિયમ એન્જિનિયરિંગની ડિગ્રી મેળવવી એ સોનાની ખાણ મેળવ્યા બરાબર છે.
પેટ્રોલિયમને સામાન્ય રીતે કાળું સોનું અથવા લિક્વિડ ગોલ્ડ કહેવામાં આવે છે. સમગ્ર દુનિયામાં સામાન્ય રીતે ઊર્જાના સ્રોત તરીકે પેટ્રોલિયમ પેદાશોનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે. તેની માંગ સતત વધી રહી છે, તેથી માંગના પ્રમાણમાં ઉત્પાદન વધારવું પણ જરૂરી છે. તેના માટે કાર્યકુશળ પેટ્રોલિયમ એન્જિનિયરોની જરૂર રહે છે.
પગારધોરણ
* પેટ્રોલિયમ એન્જિનિયરિંગના ક્ષેત્રમાં પગાર તમને તમારી શૈક્ષણિક ક્ષમતા અને જે ઇન્સ્ટિટયૂટમાં અભ્યાસ કર્યો છે તેની રેપ્યુટેશન પર નિર્ભર રહે છે. જેમ કે આઇઆઇટીના ફ્રેશરને આશરે રૂપિયા ચાર લાખ ર્વાિષક પગાર મળી જાય છે. જ્યારે પ્રચલિત ન હોય તેવી સંસ્થામાંથી ગ્રેજ્યુએશન કર્યા પછી સામાન્ય રીતે પગાર આશરે રૂ. ૧થી ૩ લાખની વચ્ચે હોય છે.
* થોડાંક વર્ષોનો અનુભવ મેળવ્યા બાદ કોઈ પણ પેટ્રોલિયમ એન્જિનિયરને આશરે રૂ. ૩થી ૮ લાખ રૂપિયા ર્વાિષક પેકેજ મળી શકે છે. એક પેટ્રોલિયમ એન્જિનિયર સમુદ્રની વચ્ચોવચ આવેલી ડ્રિલિંગ સાઇટ્સ જેવી જગ્યાએ ખૂબ જ કઠોર અને મુશ્કેલ પરિસ્થિતિઓમાં કામ કરે છે, તેથી બીજાં ક્ષેત્રોના એન્જિનિયરની અપેક્ષાએ તેનું વેતન વધારે હોય તે સ્વાભાવિક જ છે.
નોકરી ક્યાં મળશે?
* સરકારી તથા ખાનગી ક્ષેત્રોમાં વિવિધ પદ પર કામ મળી શકે છે.
* સરકારી તથા ખાનગી ઓઇલ કંપનીઓમાં પણ તમે વિવિધ પદ પર કામ મેળવી શકો છો.
* આ ક્ષેત્રમાં ટેલેન્ટેડ લોકો માટે વિદેશમાં પણ અનેક તક રહેલી છે, જ્યાં કમાણી પણ વધુ છે, તેથી નેશનલ અને ઇન્ટરનેશનલ લેવલ પર પણ તમે કામ કરી શકો છો.
* આ ક્ષેત્રમાં રિસર્ચનું ઘણું મહત્ત્વ છે. એવામાં ઉચ્ચ યોગ્યતા હોય તો આ ક્ષેત્રમાં તમે આગળ વધી શકો છો.
પેટ્રોલિયમ એન્જિનિયરિંગ તથા તેની સાથે સંબંધિત કોર્સ ચલાવતી દેશ-વિદેશની સંસ્થાઓમાં તમે ભણાવવાનું કામ પણ કરી શકો છો.
શૈક્ષણિક યોગ્યતા
* એઆઈઈઈઈ, જેઈઈ અથવા રાજ્ય સ્તરે લેવાતી પ્રવેશ પરીક્ષા પાસ કર્યા પછી પેટ્રોલિયમ એન્જિનિયરિંગના કોર્સમાં પ્રવેશ મેળવી શકાય છે. રેન્કિંગને આધારે વિવિધ સંસ્થાઓમાં પ્રવેશ મળે છે. રેન્કિંગ જેટલું સારું હશે તેટલી સારી કોલેજ કે ઇન્સ્ટિટયૂટમાં ભણવાની વિદ્યાર્થીને તક મળશે.
* અન્ય એન્જિનિયરિંગ બ્રાંચની જેમ પેટ્રોલિયમ એન્જિનિયરિંગ કરવા માટે ધોરણ ૧૨ સાયન્સ ગણિત, ભૌતિકશાસ્ત્ર અને રસાયણશાસ્ત્ર સાથે ઓછામાં ઓછા ૫૦ ટકા ગુણ સાથે પાસ કરેલું હોવું જોઈએ.
* વિવિધ સંસ્થાઓમાં પ્રવેશ મેળવવા માટે એઆઈઈઈઈ, જેઈઈ જેવી પરીક્ષાઓ અથવા સંબંધિત સંસ્થાની પ્રવેશ પરીક્ષામાં ઉત્તીર્ણ થવું જરૂરી છે.
* પેટ્રોલિયમ એન્જિનિયરિંગમાં એમટેક કરવા માટે કેમિકલ અથવા પેટ્રોલિયમ એન્જિનિયરિંગમાં બીટેક અથવા બીઈ હોવું જરૂરી છે.
* એવા વિદ્યાર્થીઓ પણ એમટેકમાં પ્રવેશ માટે અરજી કરી શકે છે જેમણે રસાયણશાસ્ત્રના વિષયમાં એમએસસી કર્યું હોય.
વિશેષ કૌશલ્ય
* પેટ્રોલિયમ એન્જિનિયરે ડગલે ને પગલે કમ્પ્યુટર અને વિવિધ મશીન્સ સાથે કામ કરવાનું હોય છે, તેથી તેનું ટેક્નિકલ અને કમ્પ્યુટરનું જ્ઞાન સારું હોય તે જરૂરી છે.
* ખનન (ખોદકામ)નું કામ દબાણ તથા તાપમાનની પરિસ્થિતિઓ સાથે જોડાયેલું હોય છે, તેથી મશીનરીનું જ્ઞાન તથા તેની સાથે સંબંધિત નિર્ણય લેવાની ક્ષમતા પણ તેનામાં હોવી જોઈએ.
* ઉત્પાદનનાં કામમાં એવા લોકોની જરૂર હોય છે જેમને કામમાં પડકારો પસંદ હોય તથા તેમનામાં એવી ટેલેન્ટ પણ હોય કે તેઓ અનેક પ્રકારના પડકારોનો સામનો કરીને કાર્યને અટકવા ન દે.
* દિવસ-રાત, ઠંડી-ગરમી જોયા વગર તથા ગમે તેવી મુશ્કેલ પરિસ્થિતિમાં પણ કામ કરવાની લગન હોવી જોઈએ.
* ટીમવર્ક એટલે કે પોતાની તથા અન્ય ટીમ સાથે કામ કરવાનો જુસ્સો હોવો જોઈએ.
* પોતાની ટીમ સિવાય અન્ય ક્ષેત્રોના વિશેષજ્ઞાો જેમ કે ભૂવૈજ્ઞાનિક, સિવિલ એન્જિનિયર, પર્યાવરણ સ્પેશિયાલિસ્ટ, ભૂ-ભૌતિકશાસ્ત્રી સાથે કામ કરવાનું હોય છે.
શું છે પેટ્રોલિયમ એન્જિનિયરિંગ?
* પેટ્રોલિયમ એન્જિનિયરિંગ કાચું ખનીજ તેલ અથવા પ્રાકૃતિક ગેસ જેમ કે હાઇડ્રોકાર્બન ઉત્પાદનો સાથે સંકળાયેલું છે. જેમાં હાઇડ્રોકાર્બન ઉત્પાદનોના ખનન (ખોદકામ)નો પણ સમાવેશ થાય છે. પેટ્રોલિયમ એન્જિનિયરિંગ માટે અન્ય સંબંધિત ક્ષેત્ર જેમ કે ભૂ-ભૌતિકશાસ્ત્ર, પેટ્રોલિયમ ભૂવિજ્ઞાન, ડ્રિલિંગ, અર્થશાસ્ત્ર, જળાશય સિમ્યુલેશન, વેલ એન્જિનિયરિંગ વગેરે જેવા વિષયોની જાણકારી પણ હોવી જોઈએ.
* પેટ્રોલિયમ એન્જિનિયરિંગ અંતર્ગત સૌથી પહેલાં કાચું તેલ અને પ્રાકૃતિક ગેસના ઉત્ખનનની વાત આવે છે. આ સિવાય ઉપયોગમાં લેવાનાર કાચા તેલનું પ્રોસેસિંગ અને શુદ્ધિકરણ પણ વિષયવસ્તુ અંતર્ગત આવે છે. તેલ રિફાઇનરી સાથે સંબંધિત જાણકારી પણ આપવામાં આવે છે. સાથે પેટ્રોલ અને ગેસના વિતરણ સિસ્ટમ પર પ્રકાશ પાડવામાં આવે છે. પેટ્રોલિયમ એન્જિનિયરિંગ અંતર્ગત તેલ અને ગેસ ક્ષેત્ર, ખનન ટેક્નિક(ખોદકામ), તેલનું અન્વેષણ, ભૂ-ભૌતિકશાસ્ત્ર અને શુદ્ધિકરણ વગેરે વિવિધ વિષયો પર જાણકારી આપવામાં આવે છે.
કામ અને પદ
જિયોફિઝિસિસ્ટ
તેનું કામ ધરતીની આંતરિક અને બાહ્ય સંરચનાનું અધ્યયન કરવાનું છે. આ પદ પર કામ કરવા માટે જિયોલોજી, ફિઝિક્સ, મેથ્સ અને કેમેસ્ટ્રી જેવા વિષયોનું બેકગ્રાઉન્ડ હોવું જોઈએ.
ઓઇલ વેલ-લોગ એનાલિસ્ટ
તેનું કામ ઓઇલ ફિલ્ડ્સથી નમૂના લેવાનું, ખોદકામ દરમિયાન વિવિધ માપોનું ધ્યાન રાખવું અને કામ પૂરું થયા પછી માપ અને નમૂનાઓની તપાસ કરવી.
ઓઇલ ડ્રિલિંગ એન્જિનિયર
તેનું કામ તેલના કૂવાઓનું ખોદકામ કરવા માટેની યોજના બનાવવાનું હોય છે. એન્જિનિયર હંમેશાં એવો પ્રયત્ન કરે છે કે આ કામ ઓછામાં ઓછા ખર્ચામાં પૂરું થાય.
પ્રોડક્શન એન્જિનિયર
તેલના કૂવાઓનું ખોદકામ પૂરું થયા પછી પ્રોડક્શન એન્જિનિયર આગળની જવાબદારી સંભાળે છે. ઈંધણને સપાટી સુધી લાવવાની સર્વશ્રેષ્ઠ રીત કઈ રહેશે તેનો નિર્ણય પ્રોડક્શન એન્જિનિયર જ કરે છે.
ઓઇલ રિઝર્વોયર એન્જિનિયર
એન્જિનિયર રિઝર્વોયર પ્રેશર નક્કી કરવા માટે જટિલ કમ્પ્યુટર મોડલ્સ અને ગણિતનાં વિવિધ સૂત્રોનો પ્રયોગ કરે છે.
ઓઇલ ફેસિલિટી એન્જિનિયર
ઈંધણ કે તેલ સપાટી પર આવ્યા બાદ તેને અલગ કરવું, પ્રોસેસિંગ અને બીજી જગ્યાઓ સુધી પહોંચાડવાની જવાબદારી ઓઇલ ફેસિલિટી એન્જિનિયરના શિરે હોય છે.
શૈક્ષણિક સંસ્થાઓ
ભારતની વિવિધ શૈક્ષણિક સંસ્થાઓમાં પેટ્રોલિયમ તથા તેની સાથે સંબંધિત વિવિધ કોર્સ ચલાવવામાં આવે છે. આ સંસ્થાઓમાં કોર્સ પ્રમાણે ફીનું ધોરણ જુદું-જુદું હોય છે.
* પંડિત દીનદયાલ ઉપાધ્યાય યુનિવર્સિટી, ગાંધીનગર.
* સ્કૂલ ઓફ પેટ્રોલિયમ મેનેજમેન્ટ, ગાંધીનગર.
* રાજીવ ગાંધી ઇન્સ્ટિટયૂટ ઓફ પેટ્રોલિયમ ટેક્નોલોજી, ઉત્તરપ્રદેશ.
* ઇન્ડિયન ઇન્સ્ટિટયૂટ ઓફ પેટ્રોલિયમ, દહેરાદૂન.
* ઇન્ડિયન ઇન્સ્ટિટયૂટ ઓફ માઇન્સ યુનિવર્સિટી, ધનબાદ.
* અલીગઢ મુસ્લિમ યુનિવર્સિટી, અલીગઢ.
* પૂણે યુનિવર્સિટી, પૂણે.
* કોલકાતા યુનિવર્સિટી, કોલકાતા.
* યુનિવર્સિટી ઓફ પેટ્રોલિયમ એન્ડ એનર્જી સ્ટડીઝ, દિલ્હી.
* આઇઆઇટી, ચેન્નઈ, મુંબઈ વગેરે.
prashantvpatel2011@gmail.com
Study Option - Prashant Patel
પેટ્રોલિયમનાં ઉત્પાદન તથા વિતરણમાં જો કોઈ પ્રકારની બાધા આવે તો તે સામાન્ય જનજીવન તથા ઉદ્યોગ-ધંધાને પણ બહુ પ્રભાવિત કરે છે. કોઈ પણ દેશની અર્થવ્યવસ્થાને પ્રભાવિત કરવામાં પેટ્રોલિયમ અને તેને સંબંધિત ઉત્પાદનો મુખ્ય ભાગ ભજવે છે. પેટ્રોલિયમ પેદાશોની વધતી માંગને જોતાં પેટ્રોલિયમ તથા ગેસ ભંડારોની શોધને પ્રાથમિકતા આપવામાં આવી રહી છે. જોકે આ કામ એટલું સરળ નથી. તેના માટે કાર્યકુશળ વ્યક્તિઓની જરૂર પડે છે. તેને જોતાં પેટ્રોલિયમ એન્જિનિયરિંગની ડિગ્રી મેળવવી એ સોનાની ખાણ મેળવ્યા બરાબર છે.
પેટ્રોલિયમને સામાન્ય રીતે કાળું સોનું અથવા લિક્વિડ ગોલ્ડ કહેવામાં આવે છે. સમગ્ર દુનિયામાં સામાન્ય રીતે ઊર્જાના સ્રોત તરીકે પેટ્રોલિયમ પેદાશોનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે. તેની માંગ સતત વધી રહી છે, તેથી માંગના પ્રમાણમાં ઉત્પાદન વધારવું પણ જરૂરી છે. તેના માટે કાર્યકુશળ પેટ્રોલિયમ એન્જિનિયરોની જરૂર રહે છે.
પગારધોરણ
* પેટ્રોલિયમ એન્જિનિયરિંગના ક્ષેત્રમાં પગાર તમને તમારી શૈક્ષણિક ક્ષમતા અને જે ઇન્સ્ટિટયૂટમાં અભ્યાસ કર્યો છે તેની રેપ્યુટેશન પર નિર્ભર રહે છે. જેમ કે આઇઆઇટીના ફ્રેશરને આશરે રૂપિયા ચાર લાખ ર્વાિષક પગાર મળી જાય છે. જ્યારે પ્રચલિત ન હોય તેવી સંસ્થામાંથી ગ્રેજ્યુએશન કર્યા પછી સામાન્ય રીતે પગાર આશરે રૂ. ૧થી ૩ લાખની વચ્ચે હોય છે.
* થોડાંક વર્ષોનો અનુભવ મેળવ્યા બાદ કોઈ પણ પેટ્રોલિયમ એન્જિનિયરને આશરે રૂ. ૩થી ૮ લાખ રૂપિયા ર્વાિષક પેકેજ મળી શકે છે. એક પેટ્રોલિયમ એન્જિનિયર સમુદ્રની વચ્ચોવચ આવેલી ડ્રિલિંગ સાઇટ્સ જેવી જગ્યાએ ખૂબ જ કઠોર અને મુશ્કેલ પરિસ્થિતિઓમાં કામ કરે છે, તેથી બીજાં ક્ષેત્રોના એન્જિનિયરની અપેક્ષાએ તેનું વેતન વધારે હોય તે સ્વાભાવિક જ છે.
નોકરી ક્યાં મળશે?
* સરકારી તથા ખાનગી ક્ષેત્રોમાં વિવિધ પદ પર કામ મળી શકે છે.
* સરકારી તથા ખાનગી ઓઇલ કંપનીઓમાં પણ તમે વિવિધ પદ પર કામ મેળવી શકો છો.
* આ ક્ષેત્રમાં ટેલેન્ટેડ લોકો માટે વિદેશમાં પણ અનેક તક રહેલી છે, જ્યાં કમાણી પણ વધુ છે, તેથી નેશનલ અને ઇન્ટરનેશનલ લેવલ પર પણ તમે કામ કરી શકો છો.
* આ ક્ષેત્રમાં રિસર્ચનું ઘણું મહત્ત્વ છે. એવામાં ઉચ્ચ યોગ્યતા હોય તો આ ક્ષેત્રમાં તમે આગળ વધી શકો છો.
પેટ્રોલિયમ એન્જિનિયરિંગ તથા તેની સાથે સંબંધિત કોર્સ ચલાવતી દેશ-વિદેશની સંસ્થાઓમાં તમે ભણાવવાનું કામ પણ કરી શકો છો.
શૈક્ષણિક યોગ્યતા
* એઆઈઈઈઈ, જેઈઈ અથવા રાજ્ય સ્તરે લેવાતી પ્રવેશ પરીક્ષા પાસ કર્યા પછી પેટ્રોલિયમ એન્જિનિયરિંગના કોર્સમાં પ્રવેશ મેળવી શકાય છે. રેન્કિંગને આધારે વિવિધ સંસ્થાઓમાં પ્રવેશ મળે છે. રેન્કિંગ જેટલું સારું હશે તેટલી સારી કોલેજ કે ઇન્સ્ટિટયૂટમાં ભણવાની વિદ્યાર્થીને તક મળશે.
* અન્ય એન્જિનિયરિંગ બ્રાંચની જેમ પેટ્રોલિયમ એન્જિનિયરિંગ કરવા માટે ધોરણ ૧૨ સાયન્સ ગણિત, ભૌતિકશાસ્ત્ર અને રસાયણશાસ્ત્ર સાથે ઓછામાં ઓછા ૫૦ ટકા ગુણ સાથે પાસ કરેલું હોવું જોઈએ.
* વિવિધ સંસ્થાઓમાં પ્રવેશ મેળવવા માટે એઆઈઈઈઈ, જેઈઈ જેવી પરીક્ષાઓ અથવા સંબંધિત સંસ્થાની પ્રવેશ પરીક્ષામાં ઉત્તીર્ણ થવું જરૂરી છે.
* પેટ્રોલિયમ એન્જિનિયરિંગમાં એમટેક કરવા માટે કેમિકલ અથવા પેટ્રોલિયમ એન્જિનિયરિંગમાં બીટેક અથવા બીઈ હોવું જરૂરી છે.
* એવા વિદ્યાર્થીઓ પણ એમટેકમાં પ્રવેશ માટે અરજી કરી શકે છે જેમણે રસાયણશાસ્ત્રના વિષયમાં એમએસસી કર્યું હોય.
વિશેષ કૌશલ્ય
* પેટ્રોલિયમ એન્જિનિયરે ડગલે ને પગલે કમ્પ્યુટર અને વિવિધ મશીન્સ સાથે કામ કરવાનું હોય છે, તેથી તેનું ટેક્નિકલ અને કમ્પ્યુટરનું જ્ઞાન સારું હોય તે જરૂરી છે.
* ખનન (ખોદકામ)નું કામ દબાણ તથા તાપમાનની પરિસ્થિતિઓ સાથે જોડાયેલું હોય છે, તેથી મશીનરીનું જ્ઞાન તથા તેની સાથે સંબંધિત નિર્ણય લેવાની ક્ષમતા પણ તેનામાં હોવી જોઈએ.
* ઉત્પાદનનાં કામમાં એવા લોકોની જરૂર હોય છે જેમને કામમાં પડકારો પસંદ હોય તથા તેમનામાં એવી ટેલેન્ટ પણ હોય કે તેઓ અનેક પ્રકારના પડકારોનો સામનો કરીને કાર્યને અટકવા ન દે.
* દિવસ-રાત, ઠંડી-ગરમી જોયા વગર તથા ગમે તેવી મુશ્કેલ પરિસ્થિતિમાં પણ કામ કરવાની લગન હોવી જોઈએ.
* ટીમવર્ક એટલે કે પોતાની તથા અન્ય ટીમ સાથે કામ કરવાનો જુસ્સો હોવો જોઈએ.
* પોતાની ટીમ સિવાય અન્ય ક્ષેત્રોના વિશેષજ્ઞાો જેમ કે ભૂવૈજ્ઞાનિક, સિવિલ એન્જિનિયર, પર્યાવરણ સ્પેશિયાલિસ્ટ, ભૂ-ભૌતિકશાસ્ત્રી સાથે કામ કરવાનું હોય છે.
શું છે પેટ્રોલિયમ એન્જિનિયરિંગ?
* પેટ્રોલિયમ એન્જિનિયરિંગ કાચું ખનીજ તેલ અથવા પ્રાકૃતિક ગેસ જેમ કે હાઇડ્રોકાર્બન ઉત્પાદનો સાથે સંકળાયેલું છે. જેમાં હાઇડ્રોકાર્બન ઉત્પાદનોના ખનન (ખોદકામ)નો પણ સમાવેશ થાય છે. પેટ્રોલિયમ એન્જિનિયરિંગ માટે અન્ય સંબંધિત ક્ષેત્ર જેમ કે ભૂ-ભૌતિકશાસ્ત્ર, પેટ્રોલિયમ ભૂવિજ્ઞાન, ડ્રિલિંગ, અર્થશાસ્ત્ર, જળાશય સિમ્યુલેશન, વેલ એન્જિનિયરિંગ વગેરે જેવા વિષયોની જાણકારી પણ હોવી જોઈએ.
* પેટ્રોલિયમ એન્જિનિયરિંગ અંતર્ગત સૌથી પહેલાં કાચું તેલ અને પ્રાકૃતિક ગેસના ઉત્ખનનની વાત આવે છે. આ સિવાય ઉપયોગમાં લેવાનાર કાચા તેલનું પ્રોસેસિંગ અને શુદ્ધિકરણ પણ વિષયવસ્તુ અંતર્ગત આવે છે. તેલ રિફાઇનરી સાથે સંબંધિત જાણકારી પણ આપવામાં આવે છે. સાથે પેટ્રોલ અને ગેસના વિતરણ સિસ્ટમ પર પ્રકાશ પાડવામાં આવે છે. પેટ્રોલિયમ એન્જિનિયરિંગ અંતર્ગત તેલ અને ગેસ ક્ષેત્ર, ખનન ટેક્નિક(ખોદકામ), તેલનું અન્વેષણ, ભૂ-ભૌતિકશાસ્ત્ર અને શુદ્ધિકરણ વગેરે વિવિધ વિષયો પર જાણકારી આપવામાં આવે છે.
કામ અને પદ
જિયોફિઝિસિસ્ટ
તેનું કામ ધરતીની આંતરિક અને બાહ્ય સંરચનાનું અધ્યયન કરવાનું છે. આ પદ પર કામ કરવા માટે જિયોલોજી, ફિઝિક્સ, મેથ્સ અને કેમેસ્ટ્રી જેવા વિષયોનું બેકગ્રાઉન્ડ હોવું જોઈએ.
ઓઇલ વેલ-લોગ એનાલિસ્ટ
તેનું કામ ઓઇલ ફિલ્ડ્સથી નમૂના લેવાનું, ખોદકામ દરમિયાન વિવિધ માપોનું ધ્યાન રાખવું અને કામ પૂરું થયા પછી માપ અને નમૂનાઓની તપાસ કરવી.
ઓઇલ ડ્રિલિંગ એન્જિનિયર
તેનું કામ તેલના કૂવાઓનું ખોદકામ કરવા માટેની યોજના બનાવવાનું હોય છે. એન્જિનિયર હંમેશાં એવો પ્રયત્ન કરે છે કે આ કામ ઓછામાં ઓછા ખર્ચામાં પૂરું થાય.
પ્રોડક્શન એન્જિનિયર
તેલના કૂવાઓનું ખોદકામ પૂરું થયા પછી પ્રોડક્શન એન્જિનિયર આગળની જવાબદારી સંભાળે છે. ઈંધણને સપાટી સુધી લાવવાની સર્વશ્રેષ્ઠ રીત કઈ રહેશે તેનો નિર્ણય પ્રોડક્શન એન્જિનિયર જ કરે છે.
ઓઇલ રિઝર્વોયર એન્જિનિયર
એન્જિનિયર રિઝર્વોયર પ્રેશર નક્કી કરવા માટે જટિલ કમ્પ્યુટર મોડલ્સ અને ગણિતનાં વિવિધ સૂત્રોનો પ્રયોગ કરે છે.
ઓઇલ ફેસિલિટી એન્જિનિયર
ઈંધણ કે તેલ સપાટી પર આવ્યા બાદ તેને અલગ કરવું, પ્રોસેસિંગ અને બીજી જગ્યાઓ સુધી પહોંચાડવાની જવાબદારી ઓઇલ ફેસિલિટી એન્જિનિયરના શિરે હોય છે.
શૈક્ષણિક સંસ્થાઓ
ભારતની વિવિધ શૈક્ષણિક સંસ્થાઓમાં પેટ્રોલિયમ તથા તેની સાથે સંબંધિત વિવિધ કોર્સ ચલાવવામાં આવે છે. આ સંસ્થાઓમાં કોર્સ પ્રમાણે ફીનું ધોરણ જુદું-જુદું હોય છે.
* પંડિત દીનદયાલ ઉપાધ્યાય યુનિવર્સિટી, ગાંધીનગર.
* સ્કૂલ ઓફ પેટ્રોલિયમ મેનેજમેન્ટ, ગાંધીનગર.
* રાજીવ ગાંધી ઇન્સ્ટિટયૂટ ઓફ પેટ્રોલિયમ ટેક્નોલોજી, ઉત્તરપ્રદેશ.
* ઇન્ડિયન ઇન્સ્ટિટયૂટ ઓફ પેટ્રોલિયમ, દહેરાદૂન.
* ઇન્ડિયન ઇન્સ્ટિટયૂટ ઓફ માઇન્સ યુનિવર્સિટી, ધનબાદ.
* અલીગઢ મુસ્લિમ યુનિવર્સિટી, અલીગઢ.
* પૂણે યુનિવર્સિટી, પૂણે.
* કોલકાતા યુનિવર્સિટી, કોલકાતા.
* યુનિવર્સિટી ઓફ પેટ્રોલિયમ એન્ડ એનર્જી સ્ટડીઝ, દિલ્હી.
* આઇઆઇટી, ચેન્નઈ, મુંબઈ વગેરે.
prashantvpatel2011@gmail.com
No comments:
Post a Comment