સ્વપ્નના ઘરને સુંદરતા બક્ષતું ક્ષેત્ર ઈન્ટીરિયર ડિઝાઈનિંગ

SANDESH- CAREER -22-10-12
Study Option - Prashant Patel

એક કહેવત છે કે, 'ફર્સ્ટ ઈમ્પ્રેશન ઈઝ ધ લાસ્ટ ઈમ્પ્રેશન.' આ જ બાબત તમારા ઘરને આધારે તમને લાગુ પડી શકે છે. કોઈ પણ વ્યક્તિ ઘર જોઈને તેમાં રહેનારનું વ્યક્તિત્વ પોતાના મનમાં ઘડે છે. સુંદર ઘર તમારી પ્રતિષ્ઠામાં વધારો કરે છે. આ ઘરને સજાવટ દ્વારા વધારે સુંદર બનાવવાનું કામ ઈન્ટીરિયર ડિઝાઈનર કરે છે. ઈન્ટીરિયર ડિઝાઈનરની આ ક્રિએટિવિટી જ્યારે ઘર સિવાય ઓફિસ, હોટેલ્સ, કોન્ફરન્સ હોલ, થિયેટર, કર્મિશયલ સેન્ટર તથા મોલમાં જોવા મળે ત્યારે હજારો લોકો તેનાથી પ્રભાવિત થાય છે અને મનોમન વિચારે છે કે આ સુંદરતાનું સર્જન કોણે કર્યું હશે?

જોતમે ક્રિએટિવ હો તો ઈન્ટીરિયર ડિઝાઈનર બનીને તમારી કારકિર્દીને યોગ્ય દિશા આપી શકો છો. ઈન્ટીરિયર ડિઝાઈનરનો કોર્સ કર્યા પછી તમે દેશ-વિદેશમાં સરળતાથી નોકરી મેળવી શકો છો. બાંધકામ ઉદ્યોગમાં તેજી જોતાં ઘર, કોર્પોરેટ બિલ્ડિંગ, ઓફિસ, શૈક્ષણિક સંસ્થાઓ, થિયેટર, મોલ એમ દરેક જગ્યાએ ઈન્ટીરિયર ડિઝાઈનરની માંગ પણ ખૂબ વધી છે. તમે ઈન્ટીરિયર ડિઝાઈનર બનીને લોકોના સ્વપ્નોના ઘરને સજાવવાની સાથે સારી કમાણી પણ કરી શકો છો.

શૈક્ષણિક લાયકાત
* ઈન્ટીરિયર ડિઝાઈનર બનવા માટે શૈક્ષણિક ક્વોલિફિકેશનથી વધારે ક્રિએટિવિટીની જરૂર હોય છે.

* ઈન્ટીરિયર ડિઝાઈનિંગના કોર્સમાં પ્રવેશ મેળવવા માટે બારમા ધોરણમાં ગણિત, ફિઝિક્સ, કેમેસ્ટ્રી તથા અંગ્રેજી વિષયો સાથે ઓછામાં ઓછા ૫૫ ટકા ગુણ મેળવેલા હોવા જોઈએ.

* કેટલીક સંસ્થાઓમાં ધોરણ ૧૨ પાસ વિદ્યાર્થી ઈન્ટીરિયર ડિઝાઈનિંગમાં ડિપ્લોમા કોર્સ પણ કરી શકે છે.

* કેટલીક સંસ્થાઓમાં પ્રવેશ મેળવવા માટે પ્રવેશપરીક્ષા અને ગ્રૂપ ડિસ્કશનનું પણ આયોજન કરવામાં આવે છે.

* ઈન્ટીરિયર ડિઝાઈનિંગના કેટલાક કોર્સમાં ગ્રેજ્યુએશન પછી પ્રવેશ મેળવી શકાય છે.

વ્યક્તિગત કૌશલ્ય
* ઈન્ટીરિયર ડિઝાઈનિંગના ક્ષેત્રમાં સફળતા ક્લાયન્ટના સંતોષ પર નિર્ભર કરે છે. ઈન્ટીરિયર ડિઝાઈનરમાં માત્ર કલાત્મક્તા જ નહીં, પરંતુ ટેકનિકલ ગુણો પણ હોવા જરૂરી છે.

* ઘરની સજાવટને આખરી ઓપ આપવાની પ્રક્રિયામાં ઈન્ટીરિયર ડિઝાઈનરે ઘણાં લોકોને મળવું પડે છે અને તેમની સાથે વાતચીત કરવી પડે છે. આવી સ્થિતિમાં પ્રભાવશાળી રીતે વાતચીત કરવાની ક્ષમતા તેનામાં હોવી બહુ જરૂરી છે.

* ઈન્ટીરિયર ડિઝાઈનરના વિચારો પર છેલ્લી મહોર ક્લાયન્ટની વાગે છે, તેથી ઈન્ટીરિયર ડિઝાઈનરમાં પોતાની વાતને સરળતાથી અને ચોક્કસ રીતે સમજાવવાની આવડત હોવી જોઈએ, કારણ કે પ્રોફેશનની ટેકનિકલ ભાષા કે શબ્દો ક્લાયન્ટ નથી જાણતો.

* ઈન્ટીરિયર ડિઝાઈનરમાં ધીરજ અને વિનમ્રતા હોવી જોઈએ.

* આજકાલ બધંુ જ કામ કમ્પ્યુટર પર થાય છે. વિવિધ ડિઝાઈન પણ કમ્પ્યુટરમાં તૈયાર કરી શકાય છે. તેથી ઈન્ટીરિયર ડિઝાઈનરને કમ્પ્યુટર અને ડિઝાઈનિંગના સોફ્ટવેરનું સારું જ્ઞાન હોવું જોઈએ.

* રચનાત્મક વિચાર અને કંઈ નવું કરવાનો ઉત્સાહ ઈન્ટીરિયર ડિઝાઈનરમાં હોવો જોઈએ.

* આ સિવાય ટેક્સચર તથા લાઈટિંગ, બિલ્ડિંગ મટીરિયલ્સ, જૂની તથા નવી સ્ટાઈલની જાણકારી, કલર વિઝન તથા બજેટ વગેરેનું જ્ઞાન હોવું જરૂરી છે.

નોકરી ક્યાં મળશે?
છેલ્લા કેટલાક સમયથી ઘરના શણગારના વધતા ચલણને કારણે ઈન્ટીરિયર ડિઝાઈનિંગના ક્ષેત્રમાં અનેક વિકલ્પો ઊભા થયા છે. આ ક્ષેત્રમાં નોકરીની તક અનેક ગણી વધી છે.

* ઈન્ટીરિયર ડિઝાઈનિંગનો કોર્સ કર્યા પછી તમે કોઈ કંપનીમાં જોડાઈને આસિસ્ટન્ટ ડિઝાઈનર અથવા જુનિયર ડિઝાઈનર તરીકે કામ અને અનુભવ મેળવી શકો છો.

* તમે કોઈ પ્રાઈવેટ ફર્મમાં પાર્ટટાઈમ કામની સાથે તમારું પોતાનું કામ પણ કરી શકો છો.

* પબ્લિક સેક્ટરમાં પણ ઈન્ટીરિયર ડિઝાઈનરોની ઘણી માંગ છે. પબ્લિક ઈન્સ્ટિટયૂશન્સ જેમ કે ટાઉન પ્લાનિંગ બ્યૂરો, મેટ્રોપોલિટન અને ક્ષેત્રીય વિકાસ ડિપાર્ટમેન્ટમાં પણ કામ કરી શકો છો.

* આર્કિટેક્ટ ફર્મ અથવા બિલ્ડની સાથે પણ કામ કરી શકો છો.

* કામમાં હથોટી આવી ગયા બાદ તમે તમારી પોતાની ફર્મ કે કંપની શરૂ કરી શકો છો.

કમાણી
ઈન્ટીરિયર ડિઝાઈનિંગના ક્ષેત્રમાં કમાણી કરવાની કોઈ સીમા નથી. છતાં પણ શરૂઆતના સમયમાં એક ઈન્ટીરિયર ડિઝાઈનર ૬ હજારથી લઈને ૧૦ હજાર રૂપિયા પ્રતિમાસ સરળતાથી મેળવી શકે છે. જો બહુ પ્રતિષ્ઠિત સંસ્થામાંથી ઈન્ટીરિયર ડિઝાઈનિંગનો કોર્સ કર્યો હોય તો શરૂઆતની કમાણી થોડી વધારે થઈ શકે છે. ઈન્ટીરિયર ડિઝાઈનરોની કમાણી અનેક તથ્યો પર આધાર રાખે છે. જેમાં ક્રિએટિવિટી સૌથી મહત્ત્વપૂર્ણ છે. થોડાં વર્ષોનો અનુભવ અને નામ થઈ ગયા પછી કમાણી લાખોમાં પહોંચી શકે છે.

કામકાજ
ઈન્ટીરિયર ડિઝાઈનિંગ એ કોઈ પણ ખાલી સ્થાનને અનુભવોને આધારે એક નિશ્ચિત આકાર આપવા સંબંધી પ્રક્રિયા છે. માત્ર ઈન્ટીરિયર ડેકોરેશનની દૃષ્ટિએ તેને ન જોઈ શકાય, પરંતુ તેની અંદર એન્વાયર્નમેન્ટલ સાયકોલોજી, પ્રોડક્ટ ડિઝાઈન તથા આર્કિટેક્ચરની કેટલીક બાબતોને સામેલ કરવામાં આવે છે.

ઈન્ટીરિયર ડિઝાઈનિંગના પ્રકાર
ઘર એ તેમાં રહેનારનું વ્યક્તિત્વ દર્શાવે છે. આ જ કારણ છે કે તેઓ ઈન્ટીરિયર ડિઝાઈનરની મદદથી પોતાના ઘરની સજાવટ પર વિશેષ ધ્યાન આપે છે. એક ઈન્ટીરિયર ડિઝાઈનરે દીવાલોના રંગ, ટેક્સચર અને ક્લાયન્ટની પસંદગી મુજબ પોતાના કામને આગળ ધપાવવાનું હોય છે. સાથે-સાથે તેમાં બજેટનું પણ ધ્યાન રાખવાનું હોય છે. આ બધાને જોતાં ઈન્ટીરિયર ડિઝાઈનિંગની નીચે પ્રમાણેના પ્રકારો કે શાખાઓ વિસ્તરી છે.

હોમ ઈન્ટીરિયર
બાથરૂમ ઈન્ટીરિયર
કિચન ઈન્ટીરિયર
ઓફિસ ઈન્ટીરિયર
ડોર ઈન્ટીરિયર
ઈન્ટીરિયર પેઇન્ટિંગ્સ
ઈન્ટીરિયર લાઈટિંગ
હેલ્થકેર ઈન્ટીરિયર
કોર્પોરેટ ઈન્ટીરિયર
હોટેલ ઈન્ટીરિયર
ફેંગશૂઈ કે વાસ્તુ ઈન્ટીરિયર

શૈક્ષણિક સંસ્થાઓ
ભારતભરમાં વિવિધ સંસ્થાઓ ઈન્ટીરિયર ડિઝાઈનિંગનો કોર્સ કરાવે છે. જેમાં ડિપ્લોમાથી લઈને ડિગ્રી સુધીના કોર્સ કરી શકાય છે. સંસ્થાઓમાં પ્રવેશ મેરિટ અથવા પ્રવેશપરીક્ષાને આધારે આપવામાં આવે છે. વિવિધ સંસ્થાઓમાં કોર્સ પ્રમાણે ફીનું ધોરણ જુદું જુદું હોય છે. ઓછામાં ઓછી ફી આશરે ૨૫ હજારથી લઈને ૬૫ હજાર વાર્ષિક હોઈ શકે છે.

નેશનલ ઈન્સ્ટિટયૂટ ઓફ ડિઝાઈન (એનઆઈડી), અમદાવાદ.

ધ સ્કૂલ ઓફ ઈન્ટીરિયર ડિઝાઈન, અમદાવાદ.

સ્કૂલ ઓફ ઈન્ટીરિયર ડિઝાઈન એન્ડ ઈન્સ્ટિટયૂટ ઓફ એન્વાયર્નમેન્ટલ ડિઝાઈન, વલ્લભ વિદ્યાનગર.

નેશનલ સ્કૂલ ઓફ ફેશન ડિઝાઈન, ચંદીગઢ.

એસએનડીટી વુમન યુનિવર્સિટી, મુંબઈ.

સેપ્ટ યુનિવર્સિટી, અમદાવાદ.

ડિઝાઈન ઈન્સ્ટિટયૂટ ઓફ ઈન્ડિયા, ઈંદૌર.

સાઉથ દિલ્હી પોલિટેકનિક ફોર વુમન. દિલ્હી

prashantvpatel2011@gmail.com